Stal Lozeman in Putten is één van de meest duurzame paardenstallen van Nederland. Op het dak van de stal liggen 1.612 zonnepanelen die goed zijn voor een jaarproductie van ongeveer 460.000 kWh per jaar. Daarmee compenseert Stal Lozeman haar eigen energiegebruik en levert het energie voor ruim 160 huishoudens. De neven Henk Jan Lozeman en Henk Jan van Meerveld vertellen hoe ze dit proces hebben aangepakt.

Hoe kwamen jullie op het idee om de paardenstal te verduurzamen?
Van Meerveld: “Dat is niet van de ene op de andere dag tot stand gekomen. Wij hebben hiervoor veel werk verzet. Eerst heb ik mijn eigen huis onder handen genomen door te investeren in isolatie en zonnepanelen. Daarna kreeg ik het idee om dit proces ook in gang te zetten voor de stal van mijn neef. Het dak zou binnen afzienbare tijd onderhoud nodig hebben, dus het was een mooi moment om dit te combineren met het leggen van zonnepanelen.’’

Werken jullie al langer zo nauw samen?
“Wij hebben van jongs af aan al passie voor dieren en natuur. Deze passie delen wij nog steeds’’, zegt Lozeman. “Wij werken op veel vlakken samen en benutten daarbij onze sterke kanten. Deze combinatie werkt goed en heeft ervoor gezorgd dat Putten trots kan zijn op een duurzaam project met zo’n omvang.’’

Verliep het proces om de manage te verduurzamen gemakkelijk?
“Om eerlijk te zijn? Nee, dit proces verliep niet zonder horten en stoten’’, aldus Lozeman. “Stal Lozeman is gevestigd op een locatie van Natuurmonumenten. Daardoor moesten we de zonnepanelen inpassen in de omgeving. Natuurmonumenten stelt daar hoge eisen aan. Toen alles bijna rond was kwam corona er ook nog tussendoor. Het project heeft veel van ons doorzettingsvermogen gevraagd, maar het eindresultaat is het meer dan waard.’’

Jullie hebben gebruik gemaakt van subsidie. Is dit voor anderen ook aantrekkelijk?
“Investeren in zonne-energie is een kans die bedrijven nu kunnen benutten’’, geeft Van Meerveld aan. “Zolang de SDE-subsidie nog van kracht is, raad ik bedrijven zeker aan de mogelijkheden hiervoor te onderzoeken.’’ Helaas wordt de subsidie jaarlijks afgebouwd, maar ook de prijzen van zonnepanelen dalen elk jaar. Zolang het financieel aantrekkelijk is en het bedrijf duurzaam is, blijft het zeker interessant. En natuurlijk levert het veel milieuwinst op en een positieve uitstraling.

Hoe zou je als bedrijf toch kunnen blijven investeren in duurzaamheid?
Lozeman: “De energie die je met je zonnepanelen opwekt, kun je natuurlijk zelf gebruiken. Bij mij gaat dit vooral om verlichting, verwarming en het aandrijven van de stapmolens. Een mogelijke optie is het plaatsen van oplaadpalen voor elektrische auto’s, ook omdat veel van mijn klanten met de auto komen. Het zou natuurlijk het mooist zijn om de opgewekte energie zelf op te slaan of te verwerken. Helaas zijn deze systemen nu nog kostbaar, maar zien wij mogelijkheden voor de toekomst. Het is toch prachtig als je auto, shovel en tractor straks op jouw eigen stroom hun werk doen en andere hier ook gebruik van kunnen maken. Dit zijn leuke ontwikkelingen, maar hebben ook weer een zorgvuldige voorbereiding nodig.’’