Vanaf 1 juli 2023 kunnen eigenaren van een speedpedelec een gratis ontheffing aanvragen om gebruik te maken van het fietspad. Voorwaarde is dat ze zich als gast gedragen; hun snelheid aanpassen aan de andere fietspadgebruikers en omgeving en niet harder rijden dan 30 km per uur. Deze ontheffing geldt voor alle Utrechtse provinciale fietspaden en de deelnemende gemeenten in Utrecht en Gelderland (Foodvalley en regio Amersfoort). De ontheffing is aan te vragen via www.utrecht.nl/speedpedelec(externe link). Het is een proef van provincie Utrecht en gemeenten Amersfoort en Utrecht en duurt twee jaar. Alle eigenaren van een speedpedelec in het proefgebied zijn geïnformeerd via een brief.
Reden en doel
Op dit moment gelden voor de speedpedelec dezelfde regels als voor de bromfiets. Dit betekent dat zij op het bromfietspad moeten rijden. Als dat er niet is, dan moet de speedpedelec op de rijbaan. Veel bestuurders van een speedpedelec voelen zich kwetsbaar tussen de auto’s en vrachtwagens doordat zij een veel kleinere omvang en massa hebben. Ook rijden zij soms minder snel door een (bijna) lege accu of wind tegen.
Provincie Utrecht wil samen met Utrechtse gemeenten en een aantal Gelderse gemeenten het gebruik van de speedpedelec stimuleren. Vanuit de gedachte dat een rit met een speedpedelec vaak een autorit vervangt. Dat is vooral op afstanden tussen de 10 en 50 kilometer en voor ritten naar het werk. Een speedpedelec neemt minder ruimte in het verkeer in en is beter voor het milieu. De speedpedelec is een actieve vorm van mobiliteit. Dat is beter voor de gezondheid en omgeving.
Hoe vraag je een ontheffing aan?
Iedere eigenaar van een speedpedelec kan zelf gratis en online een ontheffing aanvragen via het loket van gemeente Utrecht; www.utrecht.nl/speedpedelec(externe link). Voor de aanvraag van deze ontheffing gelden ook spelregels. Een van de spelregels is dat de bestuurder van de speedpedelec zijn of haar snelheid aanpast aan de rest van de fietsers en niet harder dan 30 km per uur fietst. De spelregels en meer informatie is te lezen op de website van gemeente Utrecht.
Waar geldt de ontheffing
De ontheffing geeft toestemming om fietspaden in de bebouwde kom te gebruiken van deelnemende gemeenten en op alle provinciale fietspaden in de regio Utrecht. Gemeente Utrecht verzorgt de ontheffing voor alle deelnemende gemeenten. Op de aanmeldpagina voor de ontheffing, via www.utrecht.nl/speedpedelec(externe link), staat welke gemeenten meedoen. De verwachting is dat dit aantal groeit. Eigenaren van een speedpedelec met ontheffing worden daarover via de mail geïnformeerd.
Verkeersveiligheid
In vergelijkbare pilots in Rotterdam en Amersfoort blijkt dat de verkeersveiligheid zoals deze wordt ervaren, gelijk blijft voor speedpedelecs en overige fietspadgebruikers. Deze twee gemeenten zien geen toename in het aantal meldingen van ongevallen of klachten met speedpedelecs. De meldingen die er wel waren, gaan over de algehele drukte op het fietspad. We verwachten eenzelfde resultaat in deze proef. Landelijk dalen de ongeval cijfers met speedpedelecs de afgelopen jaren licht, terwijl het aantal geregistreerde speedpedelecs verdubbelde (van 1 januari 2020 naar 1 juli 2022).
Meten is weten
De proef duurt twee jaar en start op 1 juli 2023. Om te weten hoe het werkt meten we op drie momenten de resultaten. Op basis van deze resultaten bepalen we of de proef na twee jaar doorgaat. Niet alleen de ervaring van de ‘speedpedelecer’ met een ontheffing zijn belangrijk, maar ook de beleving van andere gebruikers van het fietspad willen we meten. Daarnaast onderzoeken we het bezit, het gebruik van de speedpedelec als de meldingen en informatie over ongevallen met speedpedelecs.
