Uit onderzoek van dagblad De Stentor blijkt dat zorgfraude een groot en groeiend probleem is in gemeenten als Ermelo, Harderwijk, Nijkerk, Nunspeet, Putten en Zeewolde. De bestrijding van fraude met persoonsgebonden budgetten (pgb’s) en de controle op een veelheid aan zorgaanbieders blijken lastig te organiseren, waardoor de daadwerkelijke omvang van de fraude vaak onbekend blijft.
Aanpak per gemeente
Ermelo, Harderwijk en Zeewolde zijn in 2024 gestart met rechtmatigheidsonderzoeken. Toezichthouders werden aangesteld om signalen van fraude te controleren. Toch geven deze gemeenten aan dat pgb’s bijzonder fraudegevoelig blijven, omdat contracten direct tussen zorgaanbieder en cliënt worden afgesloten, met minder controlemomenten dan bij zorg in natura.
Nunspeet wil meer mogelijkheden om preventief op te treden tegen fraude. De gemeente ziet pgb’s als een kwetsbaar systeem en pleit voor meer handelingsperspectieven om fraude structureel aan te pakken. Vanaf 2025 overweegt Nunspeet de wet Bibob in te zetten om zorgaanbieders beter te screenen.
Putten heeft signalen dat zorgfraude ook hier voorkomt, maar worstelt met beperkte capaciteit om deze signalen te onderzoeken. Samenwerking met buurgemeenten wordt gezien als een mogelijke oplossing.
Nijkerk richtte een meldpunt in, maar geeft aan dat het moeilijk is om fraude te onderscheiden van administratieve onjuistheden. De gemeente overweegt daarom aanvullende controles bij zorgaanbieders.
Gevolgen van zorgfraude
Gemeenten waarschuwen dat fraude niet alleen budgetten uitholt, maar ook de kwaliteit van zorg bedreigt. In Deventer, als voorbeeld uit de regio, bleek in 5% van de onderzoeken in 2023 sprake van onrechtmatigheid. Dit percentage is in lijn met landelijke schattingen, die zorgfraude tussen de 5 en 10 procent van het totale zorgbudget plaatsen – een bedrag dat op kan lopen tot €10 miljard per jaar.
Toekomstplannen
De gemeenten benadrukken het belang van samenwerking en roepen op tot meer landelijke ondersteuning. Ermelo, Harderwijk en Zeewolde pleiten bijvoorbeeld voor betere informatiedeling en preventieve screening. Daarnaast benadrukt Nunspeet dat een cultuuromslag nodig is: “Zorgfraude kan alleen worden bestreden door alertheid van iedereen die in de zorgketen werkt.”
Met het oog op de toenemende zorgvraag en stijgende kosten, waarschuwen gemeenten dat structurele maatregelen onvermijdelijk zijn om goede zorg toegankelijk en betaalbaar te houden.
