Boeren hebben veel mogelijkheden om de uitstoot van stikstof en andere emissies uit hun stallen te verlagen. Dat blijkt uit metingen bij twintig bedrijven, die het voorbije jaar door het bedrijvenmeetnetwerk Regio Foodvalley zijn verricht.

Forse verschillen

Twintig agrarische bedrijven hebben zich in 2023 vrijwillig aangesloten bij het Bedrijvenmeetnetwerk. Emissies uit de stallen werden continu gemeten. Het meetnetwerk legde forse verschillen bloot: de uitstoot kan in stallen met dezelfde diersoorten tot wel een factor drie verschillen. “We meten uitschieters naar boven en naar beneden’’, vertelt Albert Winkel, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research. “Dat biedt perspectief voor het verlagen van emissies. Bedrijven die meer uitstoten kunnen leren van bedrijven die minder uitstoten.’’

Zelf aan de knoppen

Dat beaamt Wim Brouwer, voorzitter van LTO Noord in de Gelderse Vallei. Het mooie is dat het meetnetwerk direct zichtbaar maakt wat boeren in de stallen doen. We gaan dan ook het komende jaar gebruiken om te kijken welke maatregelen in de stallen goed werken. Aanpassingen in het voer bijvoorbeeld, het vaker afdraaien van mestbanden, of het toevoegen van bepaalde stoffen aan de mest. We kunnen zo als boeren zelf aan de knoppen zitten om onze emissies te verlagen.’’

Emissiebudget

Overheden kunnen met behulp van het meetnetwerk toewerken naar zogenaamde doelschriftvergunningen. Jan Pieter van der Schans, wethouder in Ede. “De huidige vergunningverlening gaat uit van de uitstoot die een bepaald stalsysteem op papier heeft. Met behulp van het meetnetwerk kunnen we emissiebudgetten gaan vergunnen. Zo kunnen we veel beter en per gebied kijken welke emissies verantwoord zijn. Bijkomend voordeel is dat de boer zelf, op basis van zijn vakmanschap bepaalt hoe hij onder het emissieplafond blijft.’’

Regio deal Foodvalley

Het bedrijvenmeetnetwerk en het omgevingsmeetnetwerk maken onderdeel uit van de Regio Deal Foodvalley. De Regio Deal Foodvalley is een samenwerking tussen Rijk en Regio om de transitie naar een duurzamer en gezonder voedselsysteem te versnellen. In het vierjarige programma hebben overheden, kennisinstellingen en ondernemers krachten gebundeld om hun impact te vergroten. Samen werken ze aan Toekomstbestendige landbouw, Gezonde voeding voor iedereen en het versterken van de Kennis en innovatiekracht in de regio.

Regio Foodvalley is een samenwerkingsverband van acht gemeenten. De gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Rhenen, Renswoude, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen werken samen onder de noemer ‘gemeenschappelijke regeling’. In die regeling is de samenwerken vastgelegd. Met de gemeente Bunschoten wordt samengewerkt op het thema Voedsel, met de gemeente Putten op de thema’s Landbouw en Voedsel. Het regiobureau ondersteunt het samenwerkingsverband.