Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor Jeugdhulp. De gemeenteraden van Elburg, Nunspeet, Oldebroek en Putten hebben weinig invloed gehad op de implementatie van de Jeugdwet en controle van de uitvoering. Voorbereiding vond vooral in regionaal verband plaats en sturing of wijzigingen waren nauwelijks mogelijk vanwege de tijdsdruk en complexiteit. Dat meldt de gemeente Putten.
Een en ander blijkt uit onderzoek van de gezamenlijke rekenkamercommissie (Rkc) van deze gemeenten. De Rkc onderzocht of de gemeenteraden hun wensen vooraf voldoende hebben aangeven en of zij genoeg mogelijkheden hadden om dit vervolgens te controleren.
De Rkc adviseert om met de nieuwe gemeenteraden (na de raadsverkiezingen van maart 2018) stappen te zetten in de sturing op de Jeugdwet. Oftewel: afspraken maken over de informatievoorziening, de gewenste doelen en de wijze waarop sturing en controle kan worden uitgeoefend.
Gemeenteraden volgen colleges en samenwerkende regio
Uit het onderzoek blijkt dat in de aanloopperiode (2014) de gemeenteraden weinig aanleiding zagen om wijzigingen aan te brengen in de regionaal voorbereide kaders. De overdracht van taken van het Rijk en de provincie moest in korte tijd plaatsvinden en de uitvoering van de jeugdhulp was voor de gemeenteraden geheel nieuw. Bovendien was het inhoudelijk ingewikkeld. De raden volgden destijds de eigen colleges en de samenwerkende regio. Dat is goed uitgepakt; er hebben zich weinig incidenten voorgedaan.
Veel informatie, weinig grip
De rapportage leert dat er weinig afspraken zijn gemaakt over de informatievoorziening en over de rol van de raad in monitoring en sturing. Raadsleden kregen veel informatie, maar hadden niet het gevoel grip te hebben op de jeugdhulp en de voortgang. De beschikbare informatie was vooral kwantitatief (aantallen, budgetten). Informatie over de kwaliteit en het effect van jeugdhulp was er veel minder. Het was complex voor de raden om op basis van de beschikbare informatie en zonder duidelijke prestatie-indicatoren te monitoren en controleren.
Advies Rkc: scherpere sturing op Jeugdwet
De Rkc meent dat het nu tijd is om de volgende stappen te zetten. Er komt steeds meer informatie beschikbaar over de jeugdzorg in de individuele gemeenten. Raadsleden kunnen daardoor beter gaan sturen. De raden worden geadviseerd duidelijke afspraken te maken over de rollen en verantwoordelijkheden van college en raad. Prestatie-indicatoren kunnen helpen doelstellingen concreter te maken. Mede met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen adviseert de Rkc om (opnieuw) afspraken te maken over de informatievoorziening aan de raad. Dat gaat niet alleen over vorm en frequentie, maar juist ook over hoe de informatievoorziening bijdraagt aan de rollen en verantwoordelijkheden van de raden.
